๔

• เพื่อให้ทราบถึง สถานะจริงด้านความปลอดภัยของหน่วยงาน การออกไปสังเกตและเก็บข้อมูลจริงจากการทำงานภาคสนาม จึงไม่ต้องคาดการณ์และหลีกเลี่ยงคำว่า คิดว่า น่าจะ ฯลฯ ซึ่งข้อมูลจริงที่พบ เรื่องใดแก้ได้เลย ก็ให้ดำเนินการแก้ไขทันที (immediately action) ข้อมูลใดที่ยังไม่สามารถแก้ไขได้ ก็ให้นำบันทึกมาคิดวิเคราะห์ วางแผนเพื่อดำเนินการแก้ไข ส่วนข้อมูลใดที่ยังสรุปไม่ได้ว่าสอดคล้องหรือไม่สอดคล้องกับหลักการทางด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัย ก็จะได้นำมาเรียนรู้และหาข้อสรุปว่าจะดำเนินการอย่างไร เป็นลำดับถัดไป    

การนำข้อมูลจริง ไม่ได้เดาสุ่มมาควบคุมป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุ จึงเป็นการแก้ไขที่ต้นเหตุ ตรงเป้าหมายและประสบผลสำเร็จได้จริง

• เพื่อค้นหาสภาพที่ไม่ปลอดภัยและการกระทำของคนที่ไม่ปลอดภัย ทั้งนี้เพื่อเฝ้าระวังอุบัติการณ์ให้ต่ำกว่าระดับ near miss ภาพประกอบจากเว็ปไซด์ kpa.io     

• unsafe behaviors, unsafe condition การกระทำของคนที่ต่ำกว่ามาตรฐาน การกระทำที่ไม่ปลอดภัย, สภาพแวดล้อมการทำงานที่ไม่ปลอดภัย
• near miss เหตุการณ์เสียวเกือบเกิดอุบัติเหตุ
• work injuries & medical treatment injury บาดเจ็บจากการทำงาน, บาดเจ็บถึงขั้นบำบัดทางการแพทย์
• lost time injury บาดเจ็บต้องหยุดงานหนึ่งวันหรือหนึ่งกะทำงาน
• near miss fatality & fatality สูญเสียอวัยวะ ทุพลภาพหรือตาย    

• การกระทำของคนที่ต่ำกว่ามาตรฐานและสภาพแวดล้อมการทำงานที่ไม่ปลอดภัย ทุก ๓๐,๐๐๐ ครั้งจะส่งผลให้มีแนวโน้มการเกิดอุบัติเหตุสูงขึ้นถึงระดับเกือบเกิดอุบัติเหตุหรือ near miss ถึง ๓,๐๐๐ ครั้ง
• ความรุนแรงอุบัติเหตุ ระดับเกือบเกิดอุบัติเหตุ : ต่อระดับบาดเจ็บจากการทำงานหรือบาดเจ็บถึงขั้นบำบัดทางการแพทย์ : ต่อระดับหยุดการทำงาน : ต่อระดับสูญเสียอวัยวะ ทุพลภาพหรือตาย สัดส่วน = ๓,๐๐๐ : ๓๐๐ : ๓๐

• ตรวจติดตามเอกสารระบบปฏิบัติงาน system audits
• ตรวจติดตามการนำระบบมาใช้ และความสอดคล้องตามข้อกำหนดของระบบ compliance audits
• ตรวจติดตามระเบียบปฏิบัติ กลุ่มงานเสี่ยงอันตรายสูง critical procedure audits
• ตรวจติดตามพฤติกรรมการทำงานของคน safe act observations (SAO) หรือ behavioral audits
• ตรวจติดตามความปลอดภัยเฉพาะเรื่อง focused audits
• ตรวจติดตามสภาพพื้นที่ปฏิบัติงาน house keeping audits     

• เอกสารสนับสนุนการปฏิบัติงานจากภายนอก (external supporting documents) เอกสารกลุ่มนี้ ส่วนหนึ่งจะนำมาใช้โดยตรงเช่น กฎหมายประเทศ หมายความว่าให้พิจารณาว่ากระบวนการทำงานของบริษัท ต้องนำกฎหมายฉบับใดมาใช้บ้าง ซึ่งเมื่อพิจารณาเทียบเคียงแล้วว่าต้องใช้กฎหมายฉบับใดบ้าง บริษัทต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎหมายฉบับนั้นๆ ตัวอย่างเช่น    

มีเครนเหนือศีรษะ (ปั้นจั่น) ใช้งานในบริษัท บริษัทก็ต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎกระทรวง กำหนดการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อมในการทำงาน เกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่นและหม้อน้ำ พุทธศักราช ๒๕๕๒ และกฎหมายที่เกี่ยวข้องทั้งหมด  

อีกส่วนหนึ่งของเอกสารสนับสนุนกายนอก จะนำเข้ามาใช้เพื่ออ้างอิงข้อมูลและนำข้อมูลนั้นมาสนับสนุนการปฏิบัติงานของบริษัท เช่นเอกสารของบริษัทแม่ เอกสารมาตรฐานสากลเช่น JIS ญี่ปุ่น, DIN เยอรมัน, EC มาตรฐานยุโรป ฯลฯ เป็นต้น  

• เอกสารสนับสนุนการปฏิบัติงานภายในบริษัท (internal supporting documents) เนื่องจากกระบวนการทำงานที่แตกต่างกัน บริษัทจะจัดทำขึ้นให้ตรงกับกระบวนการทำงาน และใช้สนับสนุนการปฏิบัติงานภายในบริษัท ตัวอย่างเช่น ระเบียบปฏิบัติ-การตัดแยกพลังงานและล็อค-เอาท์ระบบ, ระเบียบปฏิบัติ-งานปฏิบัติการที่อับอากาศ, ระเบียบปฏิบัติ-การทำงานบนที่สูงและที่ต่างระดับ ฯลฯ     

• บริษัท จัดทำหรือจัดให้มีระเบียบปฏิบัติ-กลุ่มงานเสี่ยงอันตรายสูงหรือไม่
• หากมี ได้นำมาปฏิบัติตามข้อกำหนดได้หรือเปล่า   

• ไม่ใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคล หรือใช้แต่ผิดวิธี
• แต่งตัวรุ่มร่าม
• ยืนทำงานในพื้นที่ซึ่งอาจพลัดตกหรืออาจโดนบาด ตัด หนีบ ทิ่มแทง บีบอัดจากเครื่องจักรโรงงาน
• ซ่อม สร้าง กู้สภาพหรือแปลงสภาพเครื่องจักร โดยไม่ขออนุญาตทำงานหรือไม่ปิดกั้น ควบคุมพื้นที่ปฏิบัติงาน
• ไม่ปฏิบัติตามคู่มือคำแนะนำ ฯลฯ
• ไม่ตรวจสภาพขั้นต้นก่อนใช้งานเครื่องมือ
• ใช้เครื่องจักร เครื่องมือ เครื่องมือกลที่บกพร่องสภาพไม่พร้อมใช้งาน
• ใช้สารเคมีโดยไม่มีเอกสารความปลอดภัย (MSDS or SDS) ฯลฯ

• เพื่อติดตามความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร เครื่องมือ เครื่องมือกล อุปกรณ์ วัตถุดิบหรือกระบวนการทำงานที่เพิ่งเริ่มต้น, การตรวจติดตามแบบเฉพาะเรื่อง จะเป็นการเฟ้นหาข้อมูล ที่ต้องนำมาปรับใช้หรือพัฒนากระทั่ง มั่นใจว่ามาตรการป้องกันอุบัติเหตุสามารถควบคุมได้ ตัวอย่างเช่น

ตรวจติดตามการใช้รถกระเช้า ซึ่งเพิ่งนำเข้ามาใช้งานในบริษัทเป็นสัปดาห์แรก

ตรวจติดตามการทำงานพื้นที่เครื่องจักรหลังจากติดตั้งระบบ interlock guard

• ตรวจติดตามเครื่องจักร เครื่องมือ เครื่องมือกล อุปกรณ์ วัตถุดิบหรือกระบวนการทำงานที่เกิดอุบัติเหตุซ้ำๆ หรือต้องการพัฒนาด้านความปลอดภัยเน้นเฉพาะเรื่อง ตัวอย่างเช่น 

ตรวจติดตามการใช้งานโฟร์ค-ลิฟท์

ตรวจติดตามการใช้เครื่องเชื่อมตัดก๊าซ oxy-acetylene

ตรวจติดตามการใช้การทำงานที่เกี่ยวกับงานความร้อนและประกายไฟ ฯลฯ

• ความสะอาด ความเป็นระเบียบพื้นที่
• จัดเก็บของถูกที่ ตรงตามป้ายที่ระบุหรือตามผังที่กำหนดไว้
• จัดเก็บเครื่องมือ เครื่องใช้ วัสดุ อุปกรณ์ปลอดภัย เช่นไม่เก็บวัสดุไวไฟไว้ในพื้นที่งานเชื่อมไฟฟ้าหรือเก็บไว้ในพื้นที่ซึ่งอาจเกิดความร้อนหรือประกายไฟ
• จัดเก็บของง่ายและสะดวกเมื่อต้องการนำออกมาใช้
• ของที่ขนย้ายด้วยแรงคน จัดเก็บได้ตามหลักการเออร์กอนโอมิกส์ ฯลฯ เป็นต้น

• ผู้รับเหมาลักษณะที่หนึ่ง (first tier contractor) เป็นผู้รับเหมาที่มีลักษณะการทำงานคล้ายพนักงาน การตรวจติดตามความปลอดภัยก็ให้ทำรวมๆ พร้อมกับพนักงานของบริษัท ไม่ต้องแยกการตรวจติดตาม
• ผู้รับเหมาลักษณะที่สอง (second tier contractor) ซึ่งปกติจะสั่งงานผ่านหัวหน้างานของผู้รับเหมา ในกรณีหัวหน้างานของผู้รับเหมามาทำงานในพื้นที่ของบริษัทผู้ว่าจ้างมีหลายคน ก็ให้หมุนวนเพื่อร่วมตรวจติดตามร่วมกับคนของบริษัทผู้ว่าจ้าง
• ผู้รับเหมาลักษณะที่สาม (third tier contractor) ผู้รับเหมาลักษณะนี้ทำงานแยกพื้นที่ออกจากบริษัทผู้ว่าจ้าง การประสานงานก็เป็นลักษณะตัวแทนบริษัทกับตัวแทนบริษัท (company to company) ฉะนั้นการตรวจติดตามความปลอดภัยจะให้บริษัทผู้รับเหมาทำกันเอง บริษัทผู้ว่าจ้างขอรับทราบแผนตรวจติดตามฯ และบันทึกผลการตรวจติดตาม ก็ถือว่าเพียงพอ   

จะอย่างไรก็ตาม หากบริษัทผู้ว่าจ้างจะให้ตัวแทนของบริษัทไปร่วมตรวจติดตามความปลอดภัยเป็นครั้งคราว ก็สามารถทำได้